Ook in mijn rol als lid van de Raad van Commissarissen van een woningcorporatie zie ik de uitdagingen in de (sociale) huursector. Het devies van de regering en van minister Hugo de Jonge is daarom ‘Bouwen Bouwen Bouwen’. Er moeten 100.000 woningen jaarlijks gebouwd worden aldus het kabinet.
Zoals ik in mijn vorige column al schreef, denken veel mensen in problemen. Ze zien beren op de weg en zijn er als eerste bij om met het vingertje te wijzen dat het allemaal wel erg ambitieus en niet realistisch is. En vaak krijgen negatieve mensen (ze zullen zelf aangeven dat ze realistisch zijn) ook gelijk.
En natuurlijk hebben deze mensen een punt. Ik ga nu al een tijdje mee in de woning- en hypotheekmarkt en ik heb volgens mij nog geen enkel jaar meegemaakt dat we de ambitie van te bouwen woningen hebben gerealiseerd. En nu schroeven we de ambities ook nog eens flink op.
Ambitieus
We kunnen wellicht veel vinden van minister De Jonge, maar hij is enthousiast, toont veel energie, is ambitieus en niet bang om zijn ambities uit te spreken. Alleen is dat natuurlijk verre van voldoende om ambities ook te realiseren. Ik hoop dat de minister geleerd heeft van het verleden.
Volgens mij is één van de belangrijkste lessen van de Coronacrisis, waar deze minister in het middelpunt van stond, dat een dergelijke opgave niet adequaat gemanaged kan worden met bestaande structuren, procedures en cultuur. En dus niet met dezelfde mensen die zich doorgaans begeven in de politieke en ambtelijke arena. Dat heeft ons veel tijd gekost en daardoor waren we vaak een stap (of meer) te laat. Een crisis of een enorme opgave vraagt om een hele andere aanpak.
Voorbeeld
Een kort voorbeeld uit mijn eigen praktijk. Jaren geleden wilden we ons als NHG actief bezig gaan houden met nieuw beleid, innovatieve ideeën en een voortrekker zijn in de markt. Tegelijkertijd waren we een zeer zorgvuldige organisatie die vol gericht was op risicomanagement, beheer van de vermogensportefeuille en geen fouten maken in de beoordeling van verliesdeclaraties. Die twee werelden gaan niet makkelijk samen. Daarom hebben we een team opgericht met creatieve mensen en deze naast de staande organisatie geplaatst. Totdat het betreffende team sterk genoeg was en we tegelijkertijd meer en meer mensen uit de staande organisatie ook mee hadden genomen in de meer verandergezinde cultuur. Toen konden we innovatie standaard onderdeel maken van de organisatie. Zo zijn de beheercriteria, werkelijke lastentoets en de ZZP-propositie gelanceerd en werd NHG tot meest innovatieve organisatie in de hypotheeksector gekroond.
De huidige nieuwbouwopgave gaat ook niet lukken met bestaande procedures en met de huidige ambtelijke molens. De nood is hoog, zeker gezien de flinke instroom aan vluchtelingen en blijvende groei van de Nederlandse bevolking. In de recente historie hadden we het Marshallplan, premie A-woningen en Vinexwijken. Natuurlijk waren ze niet altijd succesvol en niet zonder nadelen, maar het waren wel maatregelen en aanpakken die leidden tot een sprong en een impuls.
De huidige periode vraagt ook weer om innovatieve plannen en met name aanpak. Want: als we doen wat we deden, krijgen we wat we kregen. En dat zijn veel te weinig nieuwbouwwoningen.
Mijn vraag aan iedereen in én buiten de sector: welk innovatief idee kun jij aandragen om nieuwbouw weer op gang te krijgen?