De Italiaanse premier Giorgia Meloni bekritiseerde eind juni de Europese Centrale Bank vanwege haar herhaalde renteverhogingen. Ze zei voor het Italiaanse parlement dat de ECB een ‘simplistische beleidsbenadering’ volgt die meer kwaad dan goed doet. Dit was niet de eerste keer dat Meloni de ECB onder vuur nam.
Meloni maakt zich niet alleen zorgen over de stijgende hypotheekrente, maar ook over de eigen staatsfinanciën. Italië heeft de op één na grootste schuldenberg in de eurozone en de aflossing van deze schulden wordt door de renteverhogingen steeds meer bemoeilijkt. De premier vreest dat het ECB-beleid een nieuwe recessie zal veroorzaken in Italië.
Veel hypotheken met variabele rente
De renteverhogingen door de Europese Centrale Bank hebben ook in Italië de hypotheekrente flink opgedreven. Waar de tarieven voor een rentevasteperiode van 10 jaar eind 2021 nog tussen de 1,5 en 2 procent lagen, betalen Italiaanse huizenbezitters nu tussen de 4 en 4,5 procent rente.
Variabele rentes zijn het populairst in Italië, huizenbezitters ondervinden daar nu de gevolgen van. Volgens de nationale bankiersvereniging Fabi misten in maart bijna 1 miljoen Italiaanse huishoudens betalingen op leningen en hypotheken, voor een totaal van 14,9 miljard euro. Onder invloed van de hoge hypotheekrente zal de Italiaanse huizenmarkt dit jaar met 10,7 procent krimpen, zo voorspellen de Italiaanse notarissen.
De rechtse regering van Meloni wil nu dat banken 40 procent belasting gaan betalen op hun overwinsten. De opbrengst hiervan zal worden gebruikt om de druk op hypotheekhouders, maar ook op lage inkomens en kleine pensioenen te verlichten. Vicepremier Salvini wil ook dat er meer steun voor starters op de woningmarkt komt.
Nederlandse kopers laten het afweten
De laatste jaren lieten de huizenprijzen in Italië juist een kleine, maar gestage groei zien, zegt Erik de Jong, directeur van Van Astgoed in Elst (Gld.). Dit makelaarsbedrijf adviseert Nederlanders als zij van plan zijn een woning in Italië te kopen. “Op de goede locaties, zoals bij de meren en aan zee, zag je die stijging van de huizenprijzen. Maar vooral buitenlandse kopers, onder wie de Nederlanders, laten het nu afweten. Met name Nederlanders financierden de aankoop van hun Italiaanse woning uit de overwaarde op hun Nederlandse woning. Dit was het gevolg van de explosieve waardeontwikkeling en de lage rentestand die daarbij hoorde.
Met wat eigen geld en het benutten van de overwaarde kon zo relatief voordelig een woning in Italië worden aangekocht. Met de huidige rentestand is dat heel anders geworden. Het is nogal een verschil of je 1,5 of 4,5 procent rente moet betalen. Die rente is bovendien niet aftrekbaar.”
De Jong verwacht dat de terughoudendheid op de Italiaanse woningmarkt als gevolg van de renteontwikkeling nog groter zal worden. “Maar zodra de rente gaat zakken, zullen de aan-/verkopen zeker weer toenemen”, aldus De Jong.