Het verduurzamen en karakteristiek behoud van monumenten gaan niet bepaald hand in hand. Iemand die daar alles van weet is Marco Grob, zakelijk directeur bij het Centraal Museum in Utrecht. Het monumentale pand aan de Agnietenstraat zit sinds november 2021 in een verbouwing. Een boeiend project met veel uitdagingen. “Wat goed is voor de collectie is niet altijd goed voor het gebouw”, zegt Grob.
“De historische vleugel uit 1920 wordt gerenoveerd. De klimaatinstallatie moest worden vervangen. Een museum heeft namelijk een heel stabiel klimaat nodig voor de kunst. Deze renovatie is zo aangrijpend dat de hele collectie eruit moest. Toen is besloten om deze kans aan te grijpen om ook een aantal andere maatregelen te treffen. We krijgen bijvoorbeeld een nieuw dak, voorzien van isolatie.”
“Klopt! Ook daar heeft verduurzaming een belangrijke rol. De nieuwbouw wordt helemaal circulair gebouwd. Alles is af te breken en kan worden hergebruikt.”
“De gemeente stelt een aantal eisen en voorwaarden aan de verbouwing en verduurzaming van het pand. Die komen allemaal samen in een bouwenvelop, die goedgekeurd moet worden. Dat zijn de kaders van de verbouwing. Verder heb je ook te maken met een welstandscommissie en monumentenzorg. Zij willen de monumentale status behouden en zien toe op de authenticiteit. Dat is soms best pittig.”
“Monumentenzorg heeft natuurlijk als doel om zoveel mogelijk erfgoed te conserveren. Wij hebben bijvoorbeeld bij de vorige verbouwing van het Centraal Museum in 2015/2016 gedoe gehad met de oorspronkelijke deur, die te klein was voor een goede ingang. Zij vonden het echter beschermwaardig. Toen zijn we tot de overeenstemming gekomen dat de deur eruit mocht, maar dat deze wel goed bewaard moet worden. Als de functie van het pand ooit verandert, dan moet die deur terug kunnen. De welstandscommissie kijkt onder meer naar het aanzicht. Tast je het straatbeeld aan? We veranderen daar niet veel aan, maar dat moet je wel met tekeningen bewijzen.”
“Je kan het dak niet volleggen met zonnepanelen. Het jongste gedeelte is honderd jaar oud, de rest is veel ouder. Er zijn heel veel factoren waar je rekening mee houdt. Het karakteristiek behoud van het monument, de wens om te verduurzamen, maar ook wat goed is voor kunst. Wat goed is voor de collectie is niet altijd goed voor het gebouw - en andersom. En dan heb je nog het bezoekerscomfort. Je wilt niet dat bezoekers met jas aan door de tentoonstelling moeten lopen. Welke afweging leidend is? Je brengt het zo goed mogelijk in balans. Dat is zo boeiend aan dit project. Het is heel interessant om te sparren tussen de verschillende doelstellingen.”
“Ons project is niet uniek. Er zitten heel veel musea in oude panden, ook zij lopen tegen dezelfde dingen aan. De interessante discussie is nu: zijn de eisen die we stellen aan kunstexposities wel vol te houden met deze energiecrisis? Wij kunnen als museum alleen niet zelf de norm bijstellen. Andere musea lenen kunst uit aan jouw tentoonstelling, onder de voorwaarden dat je een bepaalde luchtvochtigheid en temperatuur hanteert. Doe je dat niet, dan is er kans op beschadiging en besluiten ze om het niet uit te lenen.”
“Het gebouw waar het Nijntje museum in gevestigd is, is eigendom van het museum. Deze verbouwing wordt bekostigd zonder een cent extra subsidie. We hebben wel hulp gekregen van de VriendenLoterij en de uitgeverij van het werk van Dick Bruna. De 1920-vleugel is onderdeel van het Centraal Museum. Deze huren we van de gemeente. Zij zijn daarom opdrachtgever. Wel betalen we zelf extra voor wensen zoals de klimatisering van de tweede verdieping en enkele bouwkundige ingrepen. Het werken met de gemeente als opdrachtgever kent een andere dynamiek dan dat we zelf opdrachtgever zijn.
“Een jaar ongeveer, maar dat is álles bij elkaar opgeteld. De blokkade van het Suezkanaal, corona en bijvoorbeeld de gevelbekleding, die uit Oekraïne bleek te komen. Ik verwacht dat het Nijntje museum in juni klaar is en de jaren ‘20 vleugel van het Centraal Museum een paar maanden later. Dat zeg ik wel met een slag om de arm. Of ik mij daar druk om maak? Eerst lag ik wakker van planningen die uitlopen, maar ik heb geleerd dat het halen van een bouwplan momenteel meer uitzondering dan regel is.”
Foto: Nijntje museum bouwontbijt (T202263) 2022-10-12
© nijntje museum / Centraal Museum Utrecht / Kevin Kwee
Elke week bespreken we het belangrijkste nieuws uit de hypotheeksector met een adviseur door hem of haar een aantal stellingen voor te leggen. Deze week Arco Kleimeer van GeldXpert, over de jubelton, NHG en de rentevasteperiode.
Tijdens Kerst en Nieuwjaar wensen we elkaar een gelukkig nieuwjaar toe, idealiter met een drankje en wat lekkers erbij. Ik heb ook een wens voor de woningmarkt. Eigenlijk heb ik er heel veel. Maar als ik er eentje mag kiezen, dan zou ik wensen dat de woningmarkt weer wat gelijker wordt.
Door de stijging van de vaste lasten is een buffer aanleggen belangrijk geworden voor driekwart van de Nederlanders. Zij voelen de inflatie en de stijgende energieprijzen in hun portemonnee en vrezen dat zij hierdoor in de toekomst hun spaargeld moeten aanwenden. Dat blijkt uit onderzoek van MUNT Hypotheken onder meer dan duizend mensen met een hypotheek.