Wie betrouwbaarder wil kunnen voorspellen wat het toetsinkomen is van een ondernemer, kan voortaan terecht bij ViiZ, het Validatie Instituut Inkomensvaststelling Zelfstandigen. “Er zijn grote verschillen tussen banken in de manier waarop ze het toetsinkomen berekenen. Wij hebben software ontwikkeld waarin de rekenmethodes van zo’n 17 banken zijn verwerkt. Daardoor kunnen we de hypotheekadviseur binnen 48 uur een keurig lijstje met 17 bedragen verstrekken.” Dat vertelt Rob Zwartjens, één van de initiatiefnemers van ViiZ.
Vrijwel iedere hypotheekadviseur zal de volgende situatie bekend voorkomen. Op basis van de jaarrekeningen en aangiftes van drie jaar, maak je een berekening van het toetsinkomen van een ondernemer. Je komt uit op 40.000 euro, stuurt het naar de hypotheekverstrekker, die corrigeert van alles en nog wat en komt plotseling terug met een fors lager bedrag. Zwartjens: “Als er bij aanvragen problemen zijn, dan gaat het vrijwel altijd om ondernemers. Geen enkele hypotheekadviseur kon uit de jaarstukken een goed toetsingsinkomen herleiden, ook vanwege het woud aan acceptatiecriteria bij geldverstrekkers. Zowel van hypotheekverstrekkers, adviseurs en serviceproviders hoorden we dat er alleen maar gedoe was met de inkomensberekening voor zelfstandigen. Bovendien weet de klant vooraf niet wat de bank achteraf gaat concluderen. Hoe kun je dan als adviseur je klant vooraf inzicht geven over zijn financieringsmogelijkheden?”
Hoogte en bestendigheid van het inkomen
Hypotheekverstrekkers hebben ieder hun eigen manier om het toetsinkomen te berekenen. ViiZ achterhaalt bij acceptatie-afdelingen van zeventien hypotheekverstrekkers zo veel mogelijk informatie over hun beoordelingen. Dat verwerken ze in software, waardoor ze inmiddels met een grote voorspelbaarheid het toetsinkomen van de ondernemer kunnen bepalen. Zwartjens: “Het inkomen van een zelfstandige wordt vastgesteld op basis van jaarrekeningen en aangiftes van de afgelopen drie jaar. Dan gaat het niet alleen om zijn inkomen, maar ook om zijn vermogenspositie, hoeveel inkomen hij onttrekt aan zijn BV, zijn verplichtingen, voorraden, investeringen en afschrijvingen. Daar zijn veel ratio’s voor ontwikkeld, zoals de current ratio, de solvabiliteitsratio, de quick ratio, het werkkapitaal. Het gaat dan niet alleen om de hoogte, maar ook om de bestendigheid van het inkomen.”
Traject via serviceproviders
Alle variabelen staan nu in een geavanceerd systeem, berekeningen en testen zijn achter de rug en nu is het tijd voor de eerste pilots. Inmiddels is ViiZ in gesprek met serviceproviders en centrale organisaties om ViiZ breed te lanceren. “We zijn nu zover dat we durven zeggen dat de voorspelbaarheid zo goed is, dat we hier de markt mee op kunnen. Het traject zal verlopen via serviceproviders die gebruik kunnen maken van ons systeem. Op die manier kunnen we het systeem ook sneller naar de markt krijgen. We trainen nu de gespecialiseerde medewerkers bij de serviceproviders om alle gegevens uit de jaarstukken goed in te voeren. Hypotheekadviseurs kunnen inmiddels al berekeningen laten maken. Op dit moment hebben zij dan binnen 48 uur een reactie. Dat zal uiteindelijk nog sneller verlopen.”
Alleen maar voordelen
Voor het ViiZ vergde het ontwikkelen van de software een gigantische investering. Was dat niet spannend? Rob Zwartjens vindt van niet: “We zien dat zowel klanten, hypotheekadviseurs, serviceproviders en geldverstrekkers baat hebben bij dit product. Hypotheekadviseurs kunnen een beter advies geven en klanten weten eerder waar ze aan toe zijn. Banken en serviceproviders krijgen veel minder kansloze aanvragen. Als iedereen er wat aan heeft, moet het wel goed komen. Bovendien is er nog geen andere partij die het op deze manier doet. Wij zijn de eerste in de markt.”
