Economen stellen voor de verwachte energielasten mee te nemen bij bepaling van de maximale hypotheek. Vermindert deze maatregel de financiële risico’s voor huishoudens?
Hans: “In theorie klinkt dit zonder meer mooi. Er zit ook wel iets in, maar ik pleit voor een hypotheek op basis van een netto besteedbaar inkomen. Zo kan je veel beter een verantwoorde hypotheek vaststellen. Een energielabel zegt niet alles. Het gaat om de gebruiker, de bewoner. Hoe geeft iemand zijn netto inkomen uit? Als ik heel slordig in mijn energiegebruik ben, dan kan ik met een beter label alsnog hogere lasten hebben dan een bewuster huishouden met een D-label.
Hoeveel geld geeft iemand uit aan constructieve uitgaven? Er zitten zoveel variabelen die bepalen of iemand de hypotheek kan betalen. We streven een schijnveiligheid na. Als je risico echt goed wil afdekken, moet je veel dieper kijken, per huishouden. Alleen de keerzijde is dat het door een autoriteit heel lastig te reguleren is.”
Steeds meer 55-plussers kiezen ervoor niet te verhuizen, maar in hun woning te blijven en deze te verbouwen. Dit zou ten koste gaan van de doorstroming op de huizenmarkt. Zie jij ook dat 55-plussers aankloppen voor hypotheekaanvragen voor verbouwing?
Hans: “Absoluut! Vroeger ging je als oudere naar een verzorgingstehuis. Tegenwoordig blijven ouderen langer vitaal. Ze zijn zelfstandiger. Dat is ook deels gecreëerd en gestimuleerd door de overheid. Ouderen denken nu: waarom verhuizen? Er is weinig aanbod dat specifiek op hun wensen is afgestemd. Dus passen ze de huidige woning aan en blijven er wonen. De generatie die nu met pensioen gaat, heeft bovendien een redelijk potje opgebouwd en dus flink wat vermogen. Ze hebben de financiële middelen voor een verbouwing.”
De stijgende hypotheekrente is naast starters ook vervelend voor mensen waarbij de renteperiode afloopt. Zijn er ook huizenbezitters die er op vooruitgaan, omdat hun huidige rente hoger is?
Hans: “Die groep is er wel, maar die is niet heel groot. Rond de millenniumwisseling kozen mensen vaak voor tien jaar vast, dus die hebben afgelopen decennium al verlengd. En de mensen die in de financiële crisis tot 2012 een contract hebben afgesloten blijven een beetje op het niveau waar ze op zaten. Het is wel zonde dat ze niet hebben geprofiteerd van de rentestanden van afgelopen tijd.
Heel lang was de meeverhuisregeling een theoretische werkelijkheid. Nu gaan mensen dat voor het eerst doen. Zij willen het contract meeverhuizen. Het blijkt nu alleen dat er veel verschillen zitten tussen verschillende verstrekkers in de kleine lettertjes. De een is veel flexibeler dan de ander. Consumenten en adviseurs lopen daar nu tegenaan.”