Financieel advies aan senioren: vooruitkijken naar wonen en zorg

Aflossingsvrij, de 30 jaarstermijn en actief klantbeheer 

Veel senioren met een aflossingsvrije hypotheek zien zich geconfronteerd met het aflopen van de 30-jaarstermijn voor de hypotheekrenteaftrek. Deze aftrek vervalt meestal op een moment dat het inkomen door pensionering is gedaald. Hierdoor kunnen de netto maandlasten plotseling stijgen, wat financieel uitdagend kan zijn.  

Het bereiken van het einde van de looptijd van een aflossingsvrije hypotheek stelt senioren ook voor uitdagingen. Het is immers geen vanzelfsprekendheid dat deze verlengd wordt, ondanks de ruimere financieringsmogelijkheden waar we verderop aandacht aan besteden. 

Tip: wees er op tijd bij! In het kader van actief klantbeheer is het raadzaam jouw klant te kunnen adviseren voor het bereiken van de leeftijd van 57 jaar. Er zijn dan vaak nog mogelijkheden om de hypotheekvorm aan te passen en de looptijd te verlengen, zonder dat het pensioeninkomen dit belemmert. Dergelijk advies helpt senioren een financiële toekomst zonder verrassingen te waarborgen. Uiteraard staat de betaalbaarheid van de hypotheek nu en in de toekomst daarbij centraal. 

Wensen en behoeften 55-plussers voor hun toekomstige woonsituatie 

In 2022 is op initiatief van de Vereniging Eigen Huis het ‘grote 55-plus woonwensenonderzoek’ gehouden. Meer dan 80.000 senioren met een koopwoning hebben de vragenlijst ingevuld. De belangrijkste conclusie uit het rapport is dat 88% al heeft nagedacht over de toekomstige woonsituatie, maar dat meer dan de helft nog geen stappen heeft ondernomen. De belangrijkste uitdagingen voor senioren zijn het vinden van een geschikte woning en het toekomstbestendig maken van de huidige woning als het gaat om toegankelijkheid en duurzaamheid. Hier liggen daarom volop kansen voor de hypotheekadviseur. Het volledige rapport kun je vinden op de website van VEH 
[https://www.eigenhuis.nl/wonen/klussen/langer-in-je-woning-blijven/55-plus-woonwensenonderzoek] 

Ruimere financieringsmogelijkheden voor senioren 

Voor senioren (een consument die op de datum van het bindende aanbod de AOW-leeftijd heeft bereikt of binnen 10 jaar gaat bereiken) met een aflossingsvrije hypotheek gelden vaak ruimere financieringsmogelijkheden. Het gaat te ver om in deze nieuwsbrief alle regelingen van de geldverstrekkers uiteen te zetten. Daarom beperk ik me tot de volgende 3 mogelijkheden die NHG biedt, waar de (in sommige gevallen uitgebreidere) mogelijkheden van aanbieders op gebaseerd zijn: 

1. Tijdelijk Tekort Regeling (TTR) 
   Een daling van het inkomen kan ontstaan wanneer één van de partners eerder de AOW-leeftijd bereikt. Voor klanten met een aflossingsvrije hypotheek waarvan 1 senior is, geldt hiervoor de TTR. Als de oudste partner al AOW ontvangt of dit binnen tien jaar krijgt, mag maximaal gedurende tien jaar op werkelijke last worden getoetst. Hierbij geldt niet de voorwaarde dat de nieuwe maandlast gelijk aan of lager moet zijn dan de huidige maandlast. 

2. De senior bereikt de AOW-leeftijd binnen tien jaar 
   Over de periode vanaf het bindende aanbod tot het bereiken van de AOW-leeftijd dient zoals gebruikelijk annuïtair te worden getoetst. Vanaf het bereiken van de AOW-gerechtigde leeftijd mag op werkelijke lasten worden getoetst. Hierbij geldt als belangrijkste voorwaarden dat de nieuwe maandlast gelijk is aan of lager ligt dan de huidige maandlast. Ook telt alleen het pensioen/lijfrente-inkomen mee dat op de datum van het bindende aanbod is opgebouwd.  

3. De senior heeft de AOW-leeftijd bereikt 
   In deze situatie mag op werkelijke lasten worden getoetst, zolang de nieuwe maandlast gelijk is aan of lager ligt dan de huidige maandlast. 

Tip: mogelijkheid bij senioren die gaan scheiden. Wanneer senioren uit elkaar gaan en gezamenlijk een (aflossingsvrije) hypotheek hadden, wordt de ‘oude’ totale maandlast vergeleken met de nieuwe individuele maandlast om te bepalen of men voor een werkelijke lastenberekening in aanmerking komt. Je zou verwachten dat de oude maandlast wordt gedeeld door twee, maar dat is niet het geval. Ook in dergelijke situaties staat de betaalbaarheid van de lasten natuurlijk centraal. En check even vooraf bij de geldverstrekker of dit kan. 

Kijk voor alle voorwaarden naar norm C.8 van de NHG- voorwaarden en normen. 

De Wet langdurige zorg en financieel advies voor de toekomst 

Het is belangrijk om stil te staan bij de relatie tussen financieel advies en de Wet langdurige zorg (Wlz). Voor senioren die in een verzorgingshuis willen wonen, is een indicatie van het Centraal Administratie Kantoor (CAK) vereist. Maar de realiteit is dat opname vaak pas plaatsvindt bij een ernstige zorgbehoefte. Om de periode vóór opname in een verzorgingshuis goed in te vullen, kan een goede financiële basis een belangrijke rol spelen. Het vooraf regelen van voldoende financiële middelen biedt de ruimte om passende zorg aan huis te organiseren, zoals huishoudelijke hulp, zorgondersteuning en eventuele aanpassingen aan de woning om zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen blijven wonen. 

Tot slot 

Hierboven komen de belangrijkste aspecten voor de hypotheekadviseur aan bod. Andere thema’s als nalatenschapsplanning, de situatie bij overlijden en toenemende samenwoonvormen komen in een volgende aflevering aan bod. Ervaring leert dat senioren een dankbare doelgroep zijn waarbij zorgen voor en (commerciële) kansen benutten hand in hand gaan.