Gaan techgiganten de hypotheekmarkt bestormen?

Aan geld geen gebrek bij de grote techbedrijven. Google heeft ongeveer €105 miljard cash op de plank liggen, terwijl Apple ruim $90 miljard in cash heeft liggen. Ter vergelijking: de totale uitstaande hypotheekschuld van Nederlandse huishoudens is zo’n €700 miljard. Jeroen Oversteegen, directeur van De Nationale Hypotheekbond, houdt het dan ook voor mogelijk dat grote techpartijen de hypotheekmarkt betreden. Wel betwijfelt hij of Nederland dan de meest aantrekkelijke bestemming is. De Nederlandse woningbezitter mag dan een trouwe betaler zijn, hij brengt weinig eigen geld in. ‘Buitenlandse partijen zien de Nederlandse hypotheekmarkt doorgaans als moeilijk. Er wordt hier relatief veel geleend voor de aanschaf van de eerste woning’, zegt Oversteegen. Naast deze ‘LTV-risico’s’, is de Nederlandse markt ook minder aantrekkelijk door zijn omvang van het aantal transacties.

Met 80 miljoen inwoners (54% eigen woningbezit) is de Duitse markt bijna vijf keer groter dan de Nederlandse (70% eigen woningbezit). ‘Als je in een nieuwe markt begint, wil je doorgaans weinig risico lopen. De Duitsers hebben ook een goede betalingsmoraal, maar brengen meer eigen geld in’, legt Oversteegen uit. PSD2 leidt er misschien niet direct toe dat techpartijen de Nederlandse hypotheekmarkt bestormen, de nieuwe betaalregelgeving kan wel degelijk grote veranderingen meebrengen.

De mogelijkheid om derde partijen toegang te geven tot betaalgegevens kan zorgen voor completere klantprofielen. Nu is het zo dat geldverstrekkers bij iedere kredietinstelling apart informatie moeten opvragen over een klant. Vóór het PSD2-tijdperk konden banken weigeren om derde partijen inzicht te geven. Met PSD2 moet de consument uiteraard nog steeds uitdrukkelijk toestemming verlenen voor het gebruik van zijn betaalgegevens.

Dataproviders zouden op basis van een BSN-nummer gegevens kunnen opvragen bij alle kredietinstellingen en tot een klantprofiel kunnen smeden. Hierdoor ontstaat een beter beeld van de consument. Dit klantprofiel kan dan weer gekoppeld worden aan andere data, zoals de verkoopprijzen van huizen in de buurt. De consument kan volgens Oversteegen baat hebben bij het delen van (betaal)gegevens. ‘Niet alleen bij het afsluiten van een hypotheek, maar ook gedurende de looptijd. Blijkt dat de woning in waarde is gestegen, dan kan er rentekorting toegepast worden. Toont de data bijvoorbeeld dat klanten maandelijks structureel wat geld overhouden, dan zouden zij via een app die financiële ruimte kunnen gebruiken om bijvoorbeeld te beleggen of de hypotheek af te lossen. Zo bouwen gebruikers bijna ongemerkt vermogen op. Voor het berekenen van de maandelijkse ruimte gebruikt de app dan betaalgegevens van klanten.

Sociale profielen kunnen een steeds grotere rol spelen in het verkrijgen van een hypotheek. Heb je veel LinkedIn-contacten of Facebook-vrienden? Dat zou erop kunnen duiden dat je minder snel werkloos raakt. De invloed van techspelers op de hypotheekmarkt lijkt vooralsnog indirect, maar dat kan veranderen. Amazon verstrekt bijvoorbeeld al jarenlang leningen aan kleine bedrijven, maar Amazon Lending presteert moeizaam. In de Financial Times wijst een analist erop dat techpartijen weliswaar veel klantdata hebben, maar geen informatie over de krediet- en betaalgeschiedenis van de klant bezitten. Juist om die reden verwacht Oversteegen dat concurrentie op de Nederlandse hypotheekmarkt eerder zal komen uit de hoek van betaalproviders die kennis hebben van de betaalmoraal van de klant.

PSD2 zou het kennisgat kunnen dichten. Banco Santander CEO Ana Botín concludeerde dat er geen gelijk speelveld is. Waar PSD2 andere partijen in de gelegenheid stelt om betaalgegevens van consumenten te verzamelen, kunnen banken geen toegang afdwingen tot andere consumentendata. Zo bezien is het weinig verrassend dat Banco Santander samen met Amazon-concurrent besloot samen te werken voor het verstrekken van leningen aan kleine bedrijven. Wellicht dat zulke allianties in de toekomst ook op de Nederlandse hypotheekmarkt te zien zijn.