Helpt u starters die hun studieschuld verzwijgen?

Op verzoek van de geïnterviewden zijn hun namen geanonimiseerd. 

Adviseur A: “Het is sowieso raar dat het mogelijk is”

“Zelf hou ik me ver van klanten die een studieschuld willen verzwijgen. Ik weet wel dat er collega’s zijn die hier in de praktijk aan meewerken en dat begrijp ik wel. Een verzwegen studieschuld staat een gezonde financiële situatie (naast de hypotheek) namelijk lang niet altijd in de weg. 

De hypotheekadviseur kan beoordelen wat de financiële mogelijkheden zijn - mét en zonder vermelding van de studieschuld. We mogen natuurlijk niet meewerken aan het verzwijgen, maar klanten die dat toch willen, lopen vervolgens gewoon naar de concurrent. 

Dit is een hele lastige situatie voor hypotheekadviseurs. Ik verbaas me er vooral over dat het mogelijk is om een studieschuld te verzwijgen. Als ik bij mijn telefoonabonnement een lening afsluit voor een toestel, dan wordt dat al geregistreerd bij het BKR. En dit gaat vaak om veel kleinere bedragen dan de studieschuld. Door het verzwijgen zo eenvoudig te maken, werk je het bijna in de hand. Het lijkt wel een soort gedoogbeleid.”

Adviseur B: “Nooit aan meewerken”

“Ja, het komt wel eens voor dat mensen hun studieschuld willen verzwijgen bij de hypotheekaanvraag. Meestal komen we daar snel achter, want eigenlijk iedere starter met een HBO- of WO-opleiding heeft tegenwoordig een studieschuld. Wij, maar ook de geldverstrekker, vragen altijd door in dit soort situaties. Klanten moeten echt kunnen aantonen hoe zij hun studie betaald hebben wanneer zij geen studieschuld vermelden. In voorkomende gevallen vraagt de geldverstrekker om additionele informatie, zoals dagafschriften waar een eventuele aflossing vermeld staat.

Ik vind het belangrijk dat adviseurs hier zorgvuldig mee omgaan. Een studieschuld mag niet verzwegen worden en een adviseur moet er alles aan doen om daar niet aan mee te werken. De klant kan door het verzwijgen uiteindelijk in de problemen komen. Zeker wanneer gebruik wordt gemaakt van de Nationale Hypotheekgarantie (NHG). Wanneer achteraf blijkt dat de studieschuld is verzwegen, kan de NHG komen te vervallen omdat de klant niet eerlijk is geweest over de financiële situatie. Dat risico wil ik niet nemen en gun ik zeker mijn klant niet.”

''Door het verzwijgen zo eenvoudig te maken, werk je het bijna in de hand. Het lijkt wel een soort gedoogbeleid.”

Adviseur C: ”Hoe ver gaat de natrekplicht?”

“Natuurlijk moet je je altijd aan de regels houden, ook in dit geval. Als ik weet dat er een studieschuld is, werk ik er niet aan mee om die te verzwijgen. Maar de belangrijkste vraag is waarom mensen überhaupt de studieschuld willen verzwijgen. 

Ik denk dat het komt doordat starters steeds meer in de knel komen: het leenstelsel is ingevoerd, ze moeten hun hypotheek binnen 30 jaar aflossen én de kosten koper (k.k.) kunnen niet meer worden meegefinancierd. Daarbij is de huizenmarkt erg krap, de huizenprijzen zijn hoog en de huurmarkt is op veel plekken overspannen. Ik snap wel dat starters soms naar een creatieve oplossing zoeken.

Voor hypotheekadviseurs vraag ik me vooral af: hoe ver gaat de natrekplicht? Moet ik iedere klant eerst aan een kruisverhoor onderwerpen? Het is vooral mijn taak om een verantwoorde hypotheek af te sluiten. Als de studieschuld daarin echt zo belangrijk is, lijkt het mij verstandig om die te registreren. Door het niet-registreren laat de overheid de verantwoordelijkheid voor het vermelden van de studieschuld toch over aan de mensen zelf. Waar de verantwoordelijkheid van de klant ophoudt en die van de adviseur begint, moet in deze situatie denk ik veel scherper gesteld worden. Gebeurt dat niet, dan zal een deel van de mensen de studieschuld gewoon blijven verzwijgen bij een hypotheekaanvraag.”