De woningbezitter is smoorverliefd op de hypotheekschuld, stelt econoom Erica Verdegaal in haar column in het Financieele Dagblad (FD). Met overwaarde-constructies wordt er steeds meer geleend, is dat allemaal wel nodig? Hoog tijd om Verdegaal hierover eens wat vragen te stellen.
Wat gaat er volgens u mis op dit moment?
“Al sinds de jaren 90 heerst het idee je alles uit je geld moet halen wat erin zit. Je geld moet zogenaamd vóór je werken. Dat klinkt natuurlijk enorm leuk, maar een deel van de mensen kan hierdoor ook in de problemen komen. Hoe je het ook wendt of keert: een hypotheek blijft een schuld; het is geleend geld waarmee je je huis betaalt.
We weten allemaal dat het niet verstandig is om met geleend geld te investeren of te beleggen. En toch doen we het massaal met zogenaamde overwaardeconstructies.”
Door (nieuwe) regelgeving en goede adviezen van hypotheekadviseurs worden grote risico’s toch voorkomen?
“Er is zeker veel verbeterd sinds de vorige crisis waarbij de huizen van 1,3 miljoen mensen ‘onder water’ stonden. Als ik daar aan denk kan ik nog wel boos worden, dat heeft enorm veel impact op de levens van die mensen. Tegenwoordig zal dit waarschijnlijk iets minder snel gebeuren op zo’n grote schaal, omdat je sinds 2013 verplicht annuïtair moet aflossen. Maar, we moeten echt niet vergeten dat het nog steeds heel erg is om in de financiële problemen te komen doordat er gespeeld is met overwaarde; ook als het maar om een beperkte groep mensen gaat.
Daarom vind ik ook dat we moeten oppassen met maximaal lenen - of de overwaarde volledig uitmelken. Ik snap overigens wel dat niet alle hypotheekadviseurs het met mij eens zijn, maar ze hoeven niet bang voor mij te zijn hoor. Ik ben geen bedreiging, want mijn macht als journalist is beperkt. Ook in ons nieuwe boek ‘Crisis! Wat te doen? Van rood naar groen’, hameren we erop dat mensen niet per se altijd het maximale uit hun geld hóéven te halen.
Waarmee is de hypotheekklant volgens u het meeste geholpen op dit moment?
“Laat mensen in ieder geval weten dat ze een keuze hebben. Niet al het geld hoeft naar een huis te gaan. Ik heb laatst eens zitten tellen en kwam uit op zo’n 15 tv-programma’s die gaan over wonen en verbouwen. Ontzettend leuk om naar te kijken, maar alles moet maar nieuw en design. Daardoor kunnen mensen volgens mij ook gaan denken dat een nieuwe keuken of een verbouwing een must zijn - en dat is natuurlijk niet zo.
Voor nu is het denk ik belangrijk dat wij, als financieel experts, mensen zo goed mogelijk bijstaan in het maken van verstandige keuzes. Zeker voor jonge mensen is de huidige crisis de eerste economische dip die ze meemaken. Help ze om te voorkomen dat ze onnodig in de problemen komen.”