‘Straks alleen nog naar hypotheekadviseur voor complexe aanvraag.’ Het Financieele Dagblad (FD) vindt dit nieuws belangrijk genoeg om op de voorpagina te melden. Maar kan de klant nu al grote financiële beslissingen nemen met enkel, of vooral, geautomatiseerd advies? En wat zijn de eventuele risico’s daarbij?
De hypotheekverstrekkers en hypotheekadviesketens die aan het woord komen in het FD, zijn het grotendeels eens: “Hypotheekadvies gaat de komende jaren drastisch veranderen. Steeds meer zaken worden online afgehandeld.” De hypotheekadviseur komt volgens hen alleen nog aan bod bij complexe aanvragen.
Wat betekent dit voor de klant met een minder complexe hypotheekvraag: kan die op dit moment al de stap naar de hypotheekadviseur overslaan? We leggen dit voor aan twee specialisten:
Olaf Nijenmanting van Hypotheekcontact onderschrijft de stelling dat het vak van de hypotheekadviseur verandert: “Ik zeg altijd dat hypotheekadviseurs niet anders zijn dan de hoefsmid, of de slager. Die zijn ook niet overbodig geworden, maar wel een stuk schaarser. Je gaat er alleen nog naartoe voor specialistisch vakwerk.”
Het moment dat de hypotheekadviseur overbodig is voor de reguliere (minder complexe) hypotheekaanvraag, is volgens Nijenmanting nog niet aangebroken: “In de praktijk blijkt dat er bij veel hypotheken nog extra hulp of maatwerk nodig is. Soms is de werkgeversverklaring niet goed, of de cumulatieven kloppen niet door een salarisverhoging in het afgelopen jaar. Het lijken kleine dingen, maar ze komen toch regelmatig voor.”
Nijenmanting ziet zeker heil in het hybride model, waarbij online tools en de adviseur samenwerken. Enkel een execution-onlymodel is volgens hem nog wel lastig, vooral voor de klant. Bij financieel advies door een persoon ligt de aansprakelijkheid bij de adviseur: “Dat is prima”, meent Nijenmanting, “want de adviseur is verzekerd voor eventuele fouten. Met een execution-only kan het algoritme niet zomaar aansprakelijk worden gesteld. Bij bijvoorbeeld een verhuizing is een foutje ten aanzien van de verstreken maanden op de dertig-jaartermijn snel gemaakt. De adviseur kijkt mee en is bij een fout aansprakelijk. Bij execution-only is dit de klant en die is vervolgens wel de renteaftrek kwijt.”
René Kuiper van Kuiper ACT traint hypotheekadviseurs. In die rol volgt hij de ontwikkelingen van het hypotheekadvies op de voet. Ook Kuiper onderschrijft dat het vak van de hypotheekadviseur ingrijpend zal veranderen: “Maar voorlopig is de technologie (en wellicht ook de mens) nog niet zover dat de adviseur helemaal geen rol meer speelt.”
Kuiper meent dat onderschat wordt wat een financieel adviseur kan betekenen voor de klant: “Mensen krijgen alle tools in handen om op een eenvoudige manier allerlei financiële zaken te regelen. Dat heeft een absolute meerwaarde, maar het is de vraag of mensen wel in staat zijn om alle financiële consequenties van hun beslissingen te overzien.”
De uitspraak dat de hypotheekadviseur overbodig wordt voor eenvoudige hypotheken, vindt Kuiper dan ook enigszins risicovol: “Ik vraag me af wat de Consumentenbond hiervan vindt. Die hamert er toch op dat mensen juist goed advies inwinnen, vóór ze overgaan tot grote financiële beslissingen.”
Wat Kuiper betreft is het belangrijk om de technische mogelijkheden te omarmen: “Maar voed die algoritmes en systemen ook met de juiste informatie. Dat gaat verder dan alleen de cijfers, maar ook over hoe mensen beslissingen nemen. Die ervaring heeft de hypotheekadviseur. Op dit moment kan een algoritme nog niet zoveel maatwerk bieden als een mens. Wat mij betreft is het dus nog wat te vroeg om te stellen dat de hypotheekadviseur nu al overbodig is.”
Ongeveer 15 procent van de starters verzwijgt een studieschuld bij de hypotheekaanvraag. Een drietal hypotheekadviseurs vertelt openhartig hoe zij hiermee omgaan in de praktijk. Zelfs als dat in theorie kan uitmonden in gevangenisstraf.
Het is een feit dat de studieschuld soms verzwegen wordt bij het afsluiten van een hypotheek. Daar kan zelfs gevangenisstraf op staan.
Dé adviseur van de maand november is Nico de Graaf van de Hypotheekshop Bussum. Dit kantoor staat bewust midden in een woonwijk en de hele buurt komt aanwaaien voor financieel advies.
Sommige ouderen beschikken over een flink vermogen, maar dat zit vaak vast in hun huis. Om dit toch te verzilveren, bestaat er de ‘opeethypotheek’. Hiermee kunnen ouderen de overwaarde van hun huis verzilveren, zonder dat ze hoeven te verhuizen. Maar welke voor- en nadelen kleven er aan de opeethypotheek?