Nibud: “Starters niet buitengesloten door onze normen”

Aanleiding voor de motie was een onderzoek van ABF Research. Daaruit bleek dat de normen, bedoeld om woningkopers tegen zichzelf te beschermen, hun doel voorbijschieten. Bouwend Nederland-voorman Maxime Verhagen vroeg onlangs om een versoepeling van de normen. De strenge Nibud-normen werken niet, zei hij.

Advies van het Nibud wordt doorgaans door de Kamer gevolgd. Nu niet. Voelt dit als een verlies?
Gabriëlla Bettonville (woordvoerder Nibud): “Het is niet helemaal correct wat je zegt. De Kamer vindt onze normen prima. Voor de ministeries maken wij ieder jaar normen voor financieringslasten, waarbij wij onder meer kijken naar koopkracht en maximale leencapaciteit. De aangenomen motie betekent dat de Kamer wil dat banken gemakkelijker met de normen moeten kunnen omgaan. Dat is iets voor de banken en niet aan ons. Ook nu al is er ruimte voor banken om af te wijken van de normen, zolang zij maar beargumenteren waarom zij dit doen.”

Bijna 200.000 huishoudens die verder willen op de woningmarkt komen door strenge hypotheekregels niet aan de bak. Gaat de bescherming niet te ver?
“Ons doel is voorkomen dat mensen hun rekeningen niet kunnen betalen. Niet alleen nu, maar ook over tien of twintig jaar. Dat is ons uitgangspunt en dat is ook een uitgangspunt waar banken mee uit de voeten kunnen. Maar er blijft altijd ruimte voor maatwerk. Ook wij zien dat veel starters niet aan het maximum zitten van wat ze kunnen lenen en ruimte overhouden. Ons uitgangspunt blijft echter hetzelfde: het voorkomen van problemen.”

Maar starters worden compleet buitengesloten als banken jullie normen aanhouden. Eens?
“Volgens mij is dat een probleem van de woningmarkt, niet van de normen an sich. Dit ontstaat door de huizenprijzen, de bijkomende lasten en banken die geen geld uitlenen.”

Kritiek van Bouwend Nederland is dat Nibud-normen uitgaan van gemiddelde huishoudens met een bepaald uitgavenpatroon, maar geen enkel huishouden is hetzelfde. Zo wordt er bijvoorbeeld geen rekening gehouden met starters die grote kans hebben straks meer te gaan verdienen. Is dit geen probleem?
“Er is al ruimte voor maatwerk. Banken kunnen bijvoorbeeld afwijken van de norm bij energiezuinige huizen met lagere maandlasten. Banken hebben hiervoor al de ruimte. Het is wel lastig om een hoger inkomen in de toekomst in een norm te zetten, maar banken kunnen ook daar zeker gefundeerd rekening mee houden.”

Is de kritiek op de Nibud-normen aanleiding om deze nog eens goed tegen het licht te houden?
“Het rapport waar de kritiek in staat, is afkomstig van Bouwend Nederland. Dat is een lobbypartij met een duidelijk belang, namelijk meer mensen een huis laten kopen. Ik kan me herinneren dat er een tijd geleden juist heel veel huizen onder water stonden. Toen waren de normen niet streng genoeg, nu zijn ze niet soepel genoeg. Meestal komt kritiek uit een bepaalde hoek, vaak van lobbypartijen met een belang in de markt. Dat is ook heel begrijpelijk, maar wij hebben ook een belang: de portemonnee van de consument en wat men kan betalen.”