Oplossingen voor hypotheekverstrekking senioren [deel 2]

Lees hier deel 1 van dit artikel.

Allereerst een nieuw initiatief van het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVn): de blijverslening. Daarmee kunnen ouderen aanpassingen aan hun woning financieren, waardoor ze langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen. Het initiatief bestaat nu anderhalf jaar. Inmiddels bieden 26 van de vierhonderd Nederlandse gemeentes dit aan. We weten nog niet of hier al veel gebruik van wordt gemaakt.

Platform voor maatwerk bij hypotheekverstrekking
Minister Dijsselbloem kondigde onlangs de oprichting aan van een platform voor maatwerk bij hypotheekverstrekking. De commissie kijkt specifiek naar knelpunten die spelen bij de hypotheekverstrekking aan starters en senioren en roept daarvoor twee afzonderlijke werkgroepen in het leven. Hagedoorn: “Dat juichen wij heel erg toe, vooral ook voor de situaties die we net schetsten. Dat zijn knelpunten die je in de regelgeving kunt verhelpen.” Recent heeft NHG alvast een aanpassing gedaan in de toetsrente die wordt gehanteerd bij een verkort leningdeel waarbij niet langer de AFM-toetsrente hoeft te worden aangehouden.

Meer halen uit je overwaarde
Een andere mogelijkheid ziet Hagedoorn in de ontwikkeling van nieuwe producten door geldverstrekkers en NHG. Bijvoorbeeld een vorm van seniorengarantie. Hagedoorn: “Vroeger had je krediethypotheken: een manier om geld vrij te maken uit je eigen woning, waarmee je een verbouwing van je huis kon financieren, maar die je ook als consumptief krediet kon gebruiken om het op je oude dag wat ruimer te hebben. In de huidige markt zijn er nog maar twee partijen over die dat aanbieden. Het zou mooi zijn als daar binnenkort meer geldverstrekkers mee komen.”

Wel moet er dan een oplossing komen wanneer de overwaarde bijna is opgemaakt, stelt hij. “Iedere maand neem je een stukje op van de overwaarde. Op een gegeven moment zit je op 70 tot 80 procent van je overwaarde. Dan verplicht de geldverstrekker je om een deel van de hypotheek in te lossen, waardoor je geen andere optie hebt dan de woning te verkopen. Dit heet ook wel een opeethypotheek: een hypotheek met een rekening courant-achtige constructie. In de VS hanteert de overheid een garantieregeling voor senioren die garandeert dat de overwaarde nooit op kan zijn. NHG zou bij zo’n constructie een rol kunnen spelen.”

Sale & lease back
De laatste paar jaar zijn er partijen op de markt gekomen die de woning van een bewoner kopen en vervolgens op hun beurt weer verhuren aan de bewoner. Dit heet ook wel een sale & lease back-constructie. De bewoner kan zo een deel van de overwaarde (vaak 80 tot 90 procent) van de woning vrijmaken en bijvoorbeeld gebruiken voor een mooie reis of een schenking aan zijn kinderen. Bovendien zorgt de kopende partij vaak voor het onderhoud, zodat de bewoner daar ook geen zorgen meer over heeft. Een nadeel kan zijn dat de bewoner hogere woonlasten krijgt dan daarvoor, doordat deze huur moeten gaan betalen. Bovendien kan de overwaarde opgaan, waarna de bewoner nog wel aan de hogere woonlasten vastzit. Hagedoorn: “Wij hebben met een aantal partijen gesproken die een dergelijke constructie aanbieden. Er zijn twee werkwijzen. Een partij keert bijvoorbeeld een deel van de overwaarde direct uit en dan tien jaar later het restant. Andere partijen keren direct bij verkoop het bedrag ineens uit. Wij merken nog weinig animo bij adviseurs en consumenten voor deze oplossing. Die wordt als vrij duur beschouwd en adviseurs voelen zich er vaak niet comfortabel bij dat iemand zijn huis verkoopt.”

Nieuwe constructies hard nodig
Hagedoorn ziet dat voor senioren de krediethypotheek en overwaarde in de toekomst steeds belangrijker worden: “Daar zouden nieuwe constructies voor moeten komen. Wat er nu is, is niet voldoende. Veel geldverstrekkers hebben de toetsing voor een box 3 lening het afgelopen jaar verzwaard. Eigenlijk is de enige optie: verkoop je woning, waarna je in de situatie komt dat je moet gaan huren in de vrije sector en hogere maandlasten krijgt. Terwijl je liever in je eigen woning zou blijven wonen, waar met een kleine aanpassing prima in te leven valt.”