“Senioren lopen vast in de regels rond het verstrekken van hypotheken, zowel wanneer zij langer in hun eigen huis willen blijven wonen door de woning aan te passen, als wanneer zij willen verhuizen.” Dat stelt Martin Hagedoorn van CMIS Franchise, de moederorganisatie van De Hypotheekshop, Huis & Hypotheek en Hypokeur. Wat speelt er precies bij de senioren? Wat zijn de knelpunten? Dat belichten we in deel 1 van een tweedelige serie over hypotheekverstrekking aan senioren. Volgende week: de mogelijke oplossingen.
Lees hier deel 2 van dit artikel.
Wie er als senior voor kiest om in de huidige woning te blijven, moet deze vaak laten aanpassen, bijvoorbeeld door een uitbreiding met een extra slaapkamer op de begane grond. Wanneer iemand alleen een klein pensioen heeft, wordt het lastig om de hypotheek te verhogen. Hagedoorn: “Maar waarom kan de bewoner hier niet de overwaarde voor gebruiken? In de huidige regels voor het verstrekken van hypotheken is het uitgangspunt altijd inkomen, en zijn er geen producten voor de overwaarde. Ook consumptief krediet is geen optie, aangezien dit leeftijdsgebonden is.”
Kleiner huis, hogere maandlasten
Een andere mogelijkheid is dat de bewoner wil verhuizen naar een goedkopere en kleinere woning. Hagedoorn: “Dan moet hij opeens een deel gaan aflossen, en krijgt hij te maken met hogere maandlasten. Maar wat voor zin heeft het om op je 72ste nog zoveel af te lossen?” Hij haalt daarbij het voorbeeld aan van een starter van 75 jaar die een woning wilde kopen via De Hypotheekshop: “Zij moest een volledige annuïteitenhypotheek sluiten voor dertig jaar. Dat kon niet op haar inkomen. Voor haar spaargeld had ze eigenlijk een andere bestemming in gedachten, maar uiteindelijk moest ze dat toch inbrengen. Waarom kun je bij mensen vanaf 57 jaar niet uitgaan van een deel aflossingsvrije hypotheek met bijbehorende lagere maandlasten?”
Wel overwaarde, geen overbrugging
Ook kan er een knelpunt zijn als er voldoende overwaarde zit in de huidige woning, waardoor er geen nieuwe hypotheek nodig is voor het kopen van een nieuwe, goedkopere, woning. Hagedoorn: “Als een oudere eerst de nieuwe woning koopt en pas later de huidige woning verkoopt, dan is de overwaarde nog niet vrij. Voor de tussenliggende maanden is dan overbruggingsfinanciering nodig. Aangezien er geen nieuwe hypotheek nodig is, kan iemand ook geen tijdelijke overbrugging krijgen. Dan worden er kunstgrepen uitgehaald om dat wel te regelen, bijvoorbeeld door te schuiven met de aan- of verkoopdatum of tijdelijk een aflossingsvrije hypotheek af te sluiten: een dure oplossing.”
Vast in hogere maandlasten
Weer een ander knelpunt waar senioren tegenaan lopen, vormen de aangetrokken inkomensnormen. Senioren hebben vaak een lager pensioen dan het inkomen dat ze in het verleden hadden. Vaak kunnen ze de huidige hypotheek nog wel betalen, maar zouden ze die volgens de nieuwe strengere normen niet meer mogen afsluiten. Stel, je betaalt al jarenlang achthonderd euro, maar kunt oversluiten naar een lagere rente, waardoor de maandlasten naar zeshonderd euro zouden gaan. Door het lagere pensioen komt dat heel goed uit. Maar, aangezien de inkomensregels zijn aangescherpt, zou dit volgens de huidige inkomenstoetsing niet passen. “Volgens de Tijdelijke regeling hypothecair krediet mag je hier wel een uitzondering op maken. Maar de ervaring leert dat veel geldverstrekkers op safe spelen en de nieuwe hypotheek niet financieren. Hier is verduidelijking van de regelgeving nodig. In onze optiek – en die van het ministerie voor Wonen en Rijksdienst – zouden dit soort zaken wel moeten kunnen.”