“Hypotheek aanvragen terwijl je rood staat? Dat is vaak geen probleem”

Wat is uw mening over het feit dat roodstanden van 250 euro vanaf 1 december meegenomen gaan worden bij de hypotheekaanvraag?
“Nou, om te beginnen klopt dit niet. Waar het om gaat is dat de consument, als deze een hypotheek aanvraagt, moet opgeven welke kredieten hij heeft lopen. De bank kijkt vervolgens of dit ook klopt met de BKR-registratie. In het verleden was het zo dat de bank debetstanden tot 500 euro niet kon verifiëren, maar de consument moest ze al wel opgeven. Het enige dat nu verandert is dat waar de consument vroeger willens en wetens kleine leningen kon verzwijgen, dit nu niet langer mogelijk is.”

De reden om een roodstand tot op heden niet te melden, is onder andere omdat de consument geen problemen wil met de aanvraag van een hypotheek.
“Dat snap ik, maar de kern is eigenlijk: waarom zou je dat doen als consument? De bank heeft er vaak geen problemen mee. Het is heel belangrijk dat banken niet gaan muggenziften, maar aan de andere kant wel kijken naar hoeveel leningen men al heeft.”

Waarom worden de grootste leningen niet geregistreerd bij BKR – bijvoorbeeld een studieschuld – en wel hele kleintjes?
“Dat is een politieke keuze. Wij hebben er heel erg op gehamerd om ook studieschulden te registreren, maar minister Bussemaker wilde dit niet. Zij is van mening dat het om een ander soort lening gaat, maar ik denk ook dat het lastig voor haar was om het leenstelsel voor studenten te veranderen inclusief BKR-registratie. Een ander aspect is dat je gewoon in overtreding bent wanneer je deze schuld verzwijgt op het moment dat je een hypotheek gaat aanvragen. Stel dat de BKR-registratie voor een studieschuld er komt, dan kun je geen beroep meer doen op de NHG-garantie wanneer je dit hebt verzwegen. Zonder de NHG-garantie gaat de rente omhoog en is het dus mogelijk dat de bank je hiervan de rekening presenteert, misschien zelfs met terugwerkende kracht. Je loopt dus als consument een enorm risico wanneer je dit verzwijgt en ik denk dat heel veel mensen zich dit niet voldoende realiseren.”

Wie vertegenwoordigt BKR eigenlijk?
“Dat is de consument. Wij zijn een non-profit organisatie met een maatschappelijk doel, die maatregelen treft om te voorkomen dat consumenten in de problemen komen. Doordat kredietverstrekkers kunnen beschikken over onafhankelijke informatie over betaalgedrag is het risico voor hen lager en wordt het voor consumenten gemakkelijker om aan kredieten te komen, tegen betere voorwaarden.”

BKR geeft aan dat het zich zorgen maakt over overcreditering door de consument. Hoe past een roodstandfaciliteit van minder dan drie maanden hier concreet in?
“Wij maken ons op dit moment niet zoveel zorgen over overcreditering, maar over overspending. Banken zijn goed in staat om op basis van onze informatie te bepalen of iemand een krediet kan krijgen. Het probleem van overspending neemt echter toe en dit komt met name door het stapelen van allerlei rekeningen die niet betaald kunnen worden. Wat dat betreft is het ook helemaal niet interessant of iemand een debetkrediet heeft van 250 euro, maar wel als iemand schulden gaat ‘stapelen’. Dat gebeurt in de praktijk ook met allerlei abonnementsvormen, zoals bij mobiele telefonie, en dat willen wij een halt toeroepen. Dit gaat ook gebeuren, want per 1 mei 2017 moeten telecomproviders kredieten boven 250 euro registreren. Dat geldt ook voor zogenaamde ‘gratis’ toestellen. Als de kosten van een abonnement met toestel duurder zijn dan het abonnement zonder toestel, dan is het gewoon een krediet en dat moet geregistreerd worden.”

Heeft u zich gerealiseerd dat er (grote) problemen kunnen ontstaan bij lopende dossiers waarbij voor 1 december een rente-aanbod is uitgebracht en waarbij de kleine kredieten niet zijn getoetst? Als alsnog blijkt dat er een BKR-registratie is, kan dit consequenties hebben voor de huizenkoper.
“Ik denk dat het wel meevalt, want banken hebben in hun regels staan dat ze kleine kredieten niet meenemen. Bij je eigen bank speelt het sowieso niet, want die kennen je roodstand. Maar ook in andere gevallen zal men naar het totaal kijken en zal het waarschijnlijk geen gevolgen hebben. Als je als klant kunt laten zien dat je nooit consequent rood staat, zal de bank niet snel moeilijk doen. Banken kijken bovendien ook altijd naar je persoonlijke situatie. De media maken er misschien een rekenkundig verhaal van, maar laat ik het zo zeggen: ik geloof niet dat we na 1 december allerlei problemen gaan ervaren.”