Door de hoge rente is een stagnatie op de koopwoningmarkt in zicht, meent Bart de Nie. De directeur bij de Stichting Erkend Hypotheekadviseur (SEH) meent dat de overheid een kans heeft laten liggen door niet de hypotheekrentaftrek af te schaffen, toen de rente nog laag was. Het had volgens hem de prijsontwikkeling van huizen kunnen temperen.
Hoe kijkt u momenteel tegen de hypotheekmarkt aan?
“Het is duidelijk dat het momenteel bij de hypotheekadviseur vrij rustig is. De reden hiervoor is vrij helder. De rente is behoorlijk opgelopen. Toen de rente heel laag stond, hebben veel mensen die voor een lange periode vastgezet. Daardoor ligt de oversluitmarkt nu op z’n gat. Voor starters is er nog steeds maar heel beperkt aanbod en de betaalbaarheid is slecht. Het is op dit moment gewoon een moeizame markt.”
Zijn starters momenteel niet actiever geworden?
“Dat geldt niet voor alleenstaande starters. Die zijn kansloos. Het gaat om mensen die met z’n tweeën een huis kopen. De jubelton is ook afgeschaft. Dat merk je ook.”
De hypotheekadviseur moet het op dit moment dus vooral hebben van stelletjes?
“Ja. Maar er zijn natuurlijk altijd verhuisbewegingen, met name bij ouderen. Maar het is beperkt. Door alle stikstofproblematiek gaat de nieuwbouw ook heel moeizaam. De verwachting is wel dat er meer beleggingspanden op de markt komen, omdat die zwaarder belast gaan worden voor particulieren die één of twee pandjes in bezit hebben. Dat kan dus wel voor wat aanbod gaan zorgen.”
Wat zou de markt weer in beweging kunnen gaan zetten?
“Dat is moeilijk te zeggen. De rente lijkt niet te gaan dalen en mensen kunnen bijna niet omlaag met de vraagprijs voor hun huis. Stagnatie is in zicht. Er is één ding niet gebeurd, toen de rente zo laag was. Men had toen de afschaffing van de hypotheekrente moeten doordrukken. Ze hadden in die tijd die knoop kunnen doorhakken, zonder dat mensen heel erg geraakt werden. Maar die kans hebben ze voorbij laten gaan. Het had de prijsontwikkeling van huizen kunnen temperen. Het is gewoon een subsidie vanuit de overheid en het verstoort de prijsvorming.”
Wat zou u het nieuwe kabinet aanraden op het gebied van de woningmarkt?
“Ik vrees dat er heel weinig mogelijk is. Alles loopt vast in uitvoering. Alles begint bij het vergroten van aanbod, maar dan moet eerst de stikstofproblematiek worden opgelost. Het aantal inwoners van dit land groeit sterk. Er zal heel veel bij moeten komen, links of rechtsom. En ik zou de hele fiscaliteit rond de eigen woning afschaffen, omdat die erg verstorend is.”
Even over naar de hypotheekadviseur. U zei in 2018: ‘Al te zeer wordt vakbekwaamheid gezien als een pure kostenpost en niet als een investering in de klant’. Vindt u dat nog steeds zo?
“Die vakbekwaamheid is niet heel erg verbeterd. Dat is heel jammer. Je ziet wel dat als er wat meer geld is dat men bij de SEH de opleiding gaat doen. Dat hebben we net ook met die STAP-regeling gezien. De wil is er blijkbaar wel, alleen wordt het niet gefaciliteerd. Op het moment dat dat wel gebeurt, zien we plotseling een groei. Kennelijk is er bij de hypotheekadviseurs wel een behoefte om zich te verdiepen en te verbreden.”
Welke ambities heeft de SEH op dit moment?
“We hebben vrij recent de adviseur duurzaam wonen geïntroduceerd. Daar willen we nog veel meer werk van gaan maken. Uit onderzoek blijkt dat advies op het gebied van duurzaam wonen nog niet het niveau heeft dat het zou moeten hebben. In elk adviesgesprek zou het aan de orde moeten komen, maar dat gebeurt helaas niet, terwijl het een heel belangrijk onderwerp is. We vinden ook dat arbeidsongeschiktheidsverzekering en de overlijdensrisicoverzekering in het adviesgesprek meer aan bod moeten komen. Je ziet in de cijfers van verzekeraars terug dat dit minder gebeurt. Er worden ook veel minder polissen afgesloten.”