Snel het huis verdelen na een echtscheiding? Durf als adviseur op de rem te trappen!

Gehuwden die samen een huis kopen verwachten niet dat ze ooit uit het huwelijksbootje vallen. Toch denkt financieel planner Richard Bloedjes van Erik’s Hypotheken dat het ‘life event’ scheiding idealiter ter tafel wordt gebracht in het hypotheekgesprek. ‘Een overlijdensrisicoverzekering wordt vrijwel altijd afgesloten, terwijl slechts een klein deel van de hypotheekhouders overlijdt gedurende de aflosperiode. Een arbeidsongeschiktheidsrisico dekt men vaak ook af, maar niemand denkt dat hem of haar een scheiding overkomt.’

Bewustwording

Verzekeren tegen de gevolgen van een scheiding is onmogelijk, maar volgens Bloedjes is het nuttig om kopers bewust te maken van eventuele gevolgen. In veel gevallen is het mogelijk dat één van de partners in het huis blijft wonen. Om te bepalen of de achterblijver de financiële lasten voor de woning kan dragen, bekijkt een hypotheekaanbieder of de klant voldoet aan de beheercriteria. ‘Deze zijn iets ruimer dan de acceptatiecriteria die worden gehanteerd wanneer je een hypotheeklening aangaat‘, zegt Danny Rollof, Manager Credit Risk van MUNT Hypotheken. ‘Acceptatiecriteria proberen toekomstige risico’s te minimaliseren. ‘Beheercriteria hebben een andere point-of-view. Ze kijken of een bestaande lening kan worden voortgezet. Hiervoor wordt vooral naar de inkomsten en het uitgavenpatroon van de achterblijver gekeken.’

Niemand heeft trek in een langdurige vechtscheiding, maar er schuilen ook risico’s in een te voortvarende aanpak. Rollof ziet regelmatig stellen die onderling de hypotheeklasten hebben herverdeeld, maar nog niet door de beheertoets zijn. ‘Regel zaken in de juiste volgorde. Zorg dat je het echtscheidingsconvenant in concept rond hebt en leg het dan voor aan de rechter.’ In het convenant staan afspraken over de verdeling van boedel en woning. Een hypotheekaanbieder zal pas meewerken aan het overzetten van de hypotheek als zo’n convenant afgerond is. 

Schuldgevoel

Bloedjes ziet in de praktijk vaak dat er bij de mediator overhaaste beslissingen worden gemaakt over de verdeling. ‘De partij die vertrekt voelt zich vaak schuldig. Uit dat schuldgevoel wordt de achterblijvende partner vaak rijkelijk bedeeld, terwijl dit niet altijd tot de beste uitkomst leidt’, zegt de hypotheekadviseur. “Stel dat degene die het huis verlaat een hoge partneralimentatie meekrijgt. Dat heeft invloed op de maximale hypotheekhoogte van de achterblijver. Die komt daardoor misschien in de knel bij het oversluiten van de hypotheek. Dat is vervelend, zeker als beide ex-partners de wens hebben om het huis te behouden, bijvoorbeeld zodat de kinderen er kunnen blijven.”

Werkelijke wens achterhalen

Een hypotheekadviseur onderscheidt zich volgens Bloedjes dan ook door de werkelijke wens van de klant op tafel te krijgen. “Mensen willen geen hypotheek oversluiten, maar een achterliggend doel bereiken. Bijvoorbeeld dat de kinderen deels in hetzelfde huis kunnen blijven. Dan kun je beter de partneralimentatie verlagen en de kinderalimentatie verhogen; de laatste is niet van invloed op de leencapaciteit.”

Een ander punt om op te letten is de hoofdelijke aansprakelijkheid. Vaak is een van de partners al uit huis voordat de scheiding wettelijk geregeld is. Met het vertrek uit de woning vervallen niet de plichten van vertrekker. Rollof ziet het soms misgaan. “De vertrekker weigert te betalen voor een woning waar hij of zij niet meer in woont. Vervolgens weigert ook de achterblijver te betalen, omdat de partner niet betaalt.” Regelmatig resulteert zo’n patstelling in BKR-registraties, schulden of alsnog een gedwongen verkoop van het huis. “Wijs klanten op deze hoofdelijke aansprakelijkheid en dat ze er te allen tijd voor moeten zorgen dat de rekening wordt betaald.”