Decemberdrukte extra hectisch door nieuwe regels AFM

Het is een jaarlijks terugkerend fenomeen in hypotheekland: de decemberdrukte. De traditie wil dat op 1 januari nieuwe regels in werking treden en dit betekent voor adviseurs, serviceproviders én hypotheekverstrekkers topdrukte omdat veel hypotheekaanvragen nog mee moeten op de ‘oude normen’. Maar dit jaar zorgen nieuwe regels van AFM voor wel bijzonder veel onrust op de toch al drukke hypotheekmarkt. Deze week maakt de AFM bekend dat het moment dat consumenten een hypotheek aanvragen voortaan niet langer geldt als de officiële peildatum, maar het moment dat de geldverstrekker akkoord is. Hierdoor dreigen veel leningen die de afgelopen weken zijn aangevraagd, onder de leennormen van 2017 te vallen.

Uitsluitsel of meer onzekerheid?
Al sinds de komst van de Mortgage Credit Directive (in maart van dit jaar) en het opknippen van het offertetraject in twee delen, gingen velen ervan uit dat het definitieve aanbod leidend zou worden. De AFM heeft hierop nu uitsluitsel gegeven, zij het op een bijzonder laat moment in het jaar. “Dit geeft enerzijds druk op onze operatie, omdat we dossiers sneller moeten beoordelen, maar het zorgt ook voor een hoop onzekerheid bij de consument”, zegt Menno Luiten, directeur Marketing bij MUNT Hypotheken. Hij wijst daarbij op de nieuwe leennorm waarin consumenten nog slechts 101 procent van de marktwaarde kunnen lenen – een procent minder dan in het afgelopen jaar – en de aangescherpte inkomenseisen. “Dit kan net betekenen dat je een woning nu niet meer kan financieren.”

Kortom, een wijziging met grote gevolgen. Vandaar ook dat de hypotheekbranche de AFM verzocht om de aanvraagdatum van het renteaanbod aan te houden als peildatum. Ook MUNT Hypotheken maakte zich als geldverstrekker hiervoor sterk. Om de branche toch tegemoet te komen en oplopende wachttijden te voorkomen, ligt er nu een compromis. Voor lopende dossiers mogen geldverstrekkers nog in januari 2017 een definitief hypotheekaanbod uitbrengen, waarbij deze onder de oude leennormen vallen.

Reacties uit de hypotheekmarkt
Wat vinden geldverstrekkers, serviceproviders en adviseurs in de branche van deze regeling? Is het de beste oplossing? Telt men zijn zekerheden? Luiten: “Het liefst hadden wij de aanvraag van het renteaanbod aangehouden als peildatum. We zijn blij met de mogelijkheid om lopende dossiers vóór 1 februari af te kunnen ronden, maar wat doen we volgend jaar? Spreken we dan ook weer een overgangsdatum af? Wat ons betreft doen we hierbij een oproep aan de branche: laten we er nu eens voor zorgen dat regelwijzigingen eerder in het jaar duidelijk zijn en dat we dit volgende keer niet weer halverwege december laten gebeuren.”

Het is prima dat de peildatum het moment is dat de geldverstrekker akkoord is, maar dan moeten de spelregels wel eerder helder zijn. Dit vindt Onno Karssen, financieel adviseur met een eigen adviespraktijk (Karssen Financieel) in Amersfoort. “Nieuwe regels kunnen wat mij betreft op 1 januari passeren, maar dat zij elke keer zo laat bekend worden gemaakt, is heel vervelend. Iedereen begint nu te bellen. Nu kun je de klant lange tijd geen duidelijkheid geven en dat betekent kostbare tijd en energie. Het is gewoon zonde.”

“Met de wetenschap dat op de Nederlandse hypotheekmarkt de MCD met het renteaanbod niet logisch is, vind ik het moment van hypotheekaanbod wel logisch als toetsing waarop de nieuwe normen gelden”, aldus Arie Blokland, directeur Operations van service provider FlexFront.” Zolang nieuwe normen jaarlijks in januari van kracht worden, blijft december dus de maand waar grotere werkvoorraden worden verwerkt, concludeert hij. “Hiermee wordt wederom aangetoond dat een efficiënt proces door adviseur en maatschappij cruciaal is. Onze verwerkingssnelheid is zodanig dat wij voor de bij ons aangesloten adviseurs de aanvragen op tijd kunnen verwerken. Ongelukkig is echter dat we als branche, wetgever en toezichthouder kennelijk niet in staat zijn om tijdig duidelijkheid te geven over het beleid en de invulling daarvan. MCD is ontstaan vanuit de wens om de klant te beschermen. De handelwijze omtrent de wetgeving staat hier haaks op.”