Het lijkt hartstikke goed te gaan met de hypotheekmarkt. Althans, volgens het laatste rapport van IG&H over het eerste kwartaal van 2020. Een toename in het aantal bij- en oversluiters pompt de resultaten mooi op. Mensen willen een eventuele rentestijging voor zijn.
Hoe werkt dit in de praktijk?
Ellen: “Wacht, ik pak even de actuele cijfers erbij, die gaan wat verder dan maart. In de eerste week van 2020 waren oversluiters goed voor zo’n 30% van de omzet bij MUNT. Na de eerste rentestijging zien we een piek van 53% en nu lijkt de groei wat terug te lopen; we hebben nu nog 46% oversluiters.”
Joppe: “Maar zien jullie ondertussen ook mensen vertrekken, omdat ze hun hypotheek elders onderbrengen?”
Ellen: “Dat kunnen we nu nog niet goed zien, daarvoor moeten de oversluitingen eerst verwerkt worden. Zie jij al wel verschil tussen de partijen waar de oversluiters naartoe gaan, Joppe?
Joppe: “In algemene zin geldt wel dat mensen een voorkeur hebben voor partijen waar het procesgemak groot is. Dus niet alleen de lage rente, maar ook de snelheid en ‘zo min mogelijk gedoe’ spelen heel erg mee.”
Wie zijn de mensen eigenlijk die nu nog een nieuwe hypotheek afsluiten, of oversluiten? En maken ze een verstandige keuze volgens jullie?
Joppe: “Het lijkt me in het geval dat oversluiters een prima keuze maken. Je verlaagt met oversluiten meestal de lasten, dus ook de financiële risico’s. Door het grote aantal nieuwe hypotheken dat nu wordt afgesloten, zie je ook dat de woonwens nog aanzienlijk is. Sowieso is het een hele specifieke groep waar de financiële situatie op dit moment acuut is veranderd. Een groot deel van de economie draait gelukkig ook gewoon door.”
Ellen: “Ik vind het wel opvallend dat het zo extreem is geweest de afgelopen weken. Natuurlijk wisten we dat er nog oversluiters op de plank lagen bij veel adviseurs die wachtten op een wijziging in de rente. Dat het er nu in één keer zoveel zijn, heeft denk ik ook te maken met het feit dat mensen veel meer thuis zijn. En misschien ook meer tijd hebben om na te denken, of überhaupt om dit soort zaken -die veel mensen graag uitstellen - te regelen.”
Er is dus ook een aanzienlijke groep mensen die hun werk in loondienst, of als ZZP’er kwijtraakt. Die mensen zullen op een gegeven moment niet allemaal meer hun hypotheek kunnen betalen?
Joppe: “Een deel van de mensen denkt misschien ‘nu kan het nog’. Maar het kan zijn dat die mensen op de langere termijn een economische klap te verduren krijgen. Dan nog is het slim om nu te kijken of je de woonlasten kunt verlagen binnen een koopsituatie. Want een betaalbare huurwoning vinden is ondertussen bijna net zo lastig als een koopwoning met lage lasten.
Ellen: “Dan nog, met huur zijn mensen een stuk flexibeler dan koop. Die huur kun je maandelijks opzeggen.”
Joppe: “Maar een mens moet toch ergens wonen, het woningtekort is nog steeds groot.”
Ellen: “Zeker, maar dan is het soms zaak om alsnog een goedkopere optie te vinden. Bijvoorbeeld op een plek waar de huurlasten significant lager zijn. Ik zeg dit vooral omdat de ervaring ons leert dat mensen met betaalproblemen voor hun hypotheek, daarvoor vaak al veel meer financiële problemen hebben. De hypotheek wordt vaak zo lang mogelijk doorbetaald, terwijl creditcardschulden en consumptieve kredieten maar oplopen. Als mensen dan goedkoop gaan huren, kan dat voorkomen dat problemen nog verder oplopen. Het is dus echt zaak om snel in te grijpen en met huur kan dat sneller dan met koop. Het risico van huren is daarmee een stuk lager wanneer mensen in een economisch onzekere situatie zitten.”
Joppe: “Maak jij je zorgen hierover?”
Ellen: “Niet per definitie voor restschulden. Ik verwacht niet dat de vraag naar koophuizen afneemt. Wat dat betreft zullen er niet zulke grote verliezen zijn als bij de vorige crisis. Wel vind ik het spannend voor mensen individueel en dan vooral op het gebied van betaalbaarheid van de lasten. Het aantal ww-aanvragen is flink toegenomen en daar komen waarschijnlijk nog veel meer bij. We hebben nog te maken met steun van de overheid. Wie weet hoe hoog de verborgen werkloosheid is?”
Wat verder opvalt in de cijfers van IG&H is dat het marktaandelen van banken afneemt. Eén van de redenen die daarvoor wordt genoemd is dat de niet-bancaire geldverstrekkers, de zogenaamde regiepartijen, meer flexibel zijn in hun voorwaarden.
Joppe: “Volgens mij zijn de voorwaarden ongeveer hetzelfde?”
Ellen: “Haha, je moet ons toch beter in de gaten houden hoor, we hebben net begin dit jaar een hele mooie set met nieuwe voorwaarden geïntroduceerd. Maar je hebt wel een punt. We zien dat er op zich wel gebruik gemaakt wordt van de nieuwe voorwaarden - maar dat de reden voor een hypotheek vooral ook zit in een eenvoudig, duidelijk proces. Zoals je zelf al zei is dat één van de redenen om bij een bepaalde geldverstrekker een hypotheek over te sluiten. Dat is voor een nieuwe hypotheek niet anders.”
Joppe: “Ja, dat snap ik. Voor de koper en voor de hypotheekadviseur kan het verschil tussen twee weken, of twee dagen verwerkingstijd een groot verschil maken natuurlijk. Vooral bij de aankoop van een nieuw huis.”
Ellen: “Precies, we hebben daar dus flink de focus op. Daardoor kunnen wij ook in deze drukke tijden nog steeds zorgen voor een verwerkingstijd van twee dagen.”
Snelheid en procesgemak staan voorop. Maar is haastige spoed wel altijd goed in de onzekere situatie waarin we ons nu bevinden?
Joppe: Een goede vraag voor Ellen. Ik weet dat jullie er veel aan willen doen om te voorkomen dat klanten in de financiële problemen komen. Zijn jullie acceptatievoorwaarden ook aangescherpt?
Ellen: “We kijken vooral naar het totaalplaatje. Voor flexwerkers gebruiken we bijvoorbeeld een tool als de arbeidsmarktscan. Daarbij speelt de sector waarin iemand werkzaam is op dit moment ook een grote rol. Horeca en de cultuursector zijn op dit moment niet echt stabiel. Dan nog, ook daar zullen we niet direct nee zeggen zonder eerst naar de individuele situatie te kijken.”
Joppe: “Dat is inderdaad belangrijk denk ik. Zeker omdat we nog niet weten hoe groot de impact is op de economie. Overheidssteun kan ook niet eeuwig doorgaan en op een zeker moment zullen we ook minder mensen hebben die een huis kúnnen kopen. Het belangrijkste vind ik wel dat mensen die hun huis (moeten) verkopen niet achterblijven met een restschuld.”
Wat is jullie verder nog opgevallen aan trends en marktontwikkelingen de afgelopen tijd?
Joppe: “Het is misschien een beetje een open deur, maar ik ben toch echt onder de indruk van de hele snelle stap naar digitalisering. Wat betreft het klantcontact op afstand zijn veel hypotheekadviseurs in het diepe gegooid en het werkt. Dit leidt denk ik op de langere termijn ook tot een meer efficiënte manier van werken. Mensen hebben nu door hoe prettig en tijdbesparend digitaal contact kan zijn. Ik verwacht er in ieder geval veel van.”
Ellen: “Ja, echt super knap hoe snel iedereen daarop is ingesprongen. Goed en prettig contact met je klant zal de aankomende tijd denk ik belangrijker zijn dan ooit. Er komt een periode waar veel klanten het zwaarder gaan krijgen. Adviseurs zullen meer op de beheerkant gaan zitten: hoe zorg je dat de klant financieel nog ademruimte houdt. Vooral daarin kunnen adviseurs zich denk ik de aankomende tijd onderscheiden.”