Chips, cola, plakje worst, paar blokjes kaas en een lange lijst met aantekeningen. Zo zag de Songfestival-avond van veel Nederlanders eruit en de mijne ook. Het was afgelopen zaterdag tijd voor onze nationale hobby ‘gelijk hebben’. Want, geef toe, hoeveel mensen heeft u na de overwinning van Duncan niet horen zeggen: “Ik zei het toch, deze man gaat het Eurovisie Songfestival winnen?”
Waarschijnlijk best veel, maar wat ik me afvraag: hebben we deze uitslag - net als bij veel ‘voorspellingen die uitkomen’ – niet zelf een beetje in de hand gewerkt? Self fulfilling prophecies kunnen een blik op de werkelijkheid nogal vertroebelen. En zijn we daar in de huizen- en hypotheekmarkt soms ook niet debet aan?
Ik neem u weer even mee terug naar Duncan. In de aanloop naar de finale werd hij door de bookmakers al genoemd als gedoodverfde winnaar. Een vluchtige statistische analyse laat zien dat de bookmakers de afgelopen jaren zeven van de twaalf keer de uiteindelijke winnaar juist hebben voorspeld. Een onwaarschijnlijk goed talent voor het voorspellen van de toekomst lijkt dit. Of hebben deze bookmakers juist het talent om het publiek heel goed te beïnvloeden met deze voorspellingen? Als je maar lang genoeg roept dat iets ‘waarschijnlijk gaat gebeuren’ hebben mensen de neiging om hun gedrag daarop aan te passen.
Kijk maar naar de huizenmarkt: iedereen vindt er wel ‘iets’ van. De markt zit op slot, huizenprijzen zijn veel te hoog, het aantal oversluiters is gedaald. Als we alles bij elkaar optellen, lijkt het misschien alsof we op een nieuwe crisis afstevenen. Althans, als we niet naar de feiten kijken. De gemiddelde consument heeft daar geen tijd voor en kan op basis van deze gegevens al snel voorzichtiger koopgedrag vertonen.
Jammer, want de feiten zijn namelijk wel iets anders. Er worden namelijk nog volop huizen verkocht en het animo is groot. Ja, de prijzen zijn gigantisch hoog, maar in bepaalde regio’s en er komt echt een punt dat mensen het niet meer kunnen, of willen betalen. Als dat gebeurt zullen prijzen vanzelf stagneren. En ja, het is ook waar dat afgelopen kwartaal minder hypotheken werden overgesloten dan het kwartaal daarvoor - maar nog steeds meer dan een jaar geleden.
Als we naar die feiten kijken is het denk ik nog niet nodig om van een crisis te spreken. Natuurlijk is er wel wat aan de hand, maar laten we vooral kijken naar de oorzaken. En de potentiële huizenkoper daarover goed informeren. Alles om te voorkomen dat we een self fulfilling prophecy in de hand werken.
En ach, beïnvloed door bookmakers of niet: Duncan is wat mij betreft absoluut de aangewezen winnaar. Wát een optreden, wát een nummer, ik zei het u toch?