Voor wie de afgelopen weken het nieuws heeft gevolgd, lijkt het wel alsof het helemaal de verkeerde kant op gaat met de woningmarkt. We bouwen te weinig huizen, starters komen nooit meer aan een woning en makelaars waarschuwen voor een vastlopende woningmarkt. Wat een contrast met pakweg zeven jaar geleden. Toen waren we allemaal depressief omdat niemand een huis kocht. De geschiedenis is snel vergeten, zo blijkt maar weer.
Laten we voor de grap teruggaan naar 2011. “Zelfs populair huis staat jaar te koop”, kopte Trouw. "In de grote steden moeten verkopers een jaar wachten. De tijd dat mensen uit romantische overwegingen gingen verhuizen, is echt voorbij", zegt Dirk Brounen, hoogleraar vastgoedeconomie aan de Universiteit van Tilburg, in het artikel. Je kunt het bijna niet geloven, maar dit is echt. Als je toen had gezegd dat de huizenmarkt zes jaar later overspannen zou zijn, hadden weinig mensen je geloofd. Zaten makelaars toen in de rats zaten omdat ze geen huis verkochten, nu luiden ze de noodklok omdat de woningmarkt vast dreigt lopen. Verkopen ze eindelijk een huis, is het nog niet goed.
Natuurlijk zijn er de nodige uitdagingen op de woningmarkt, maar het helpt niet als we elkaar allemaal de put in praten. Dan wordt het op een gegeven moment nog een selffulfilling prophecy. In de sociologie is daar een bekend begrip voor: het Thomas-theorama. Dat houdt in dat wanneer mensen situaties als werkelijk definiëren, deze situaties ook werkelijke gevolgen hebben. Het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) wijdde er in 2003 zelfs een studie aan. “Nieuws is pas nieuws als het slecht nieuws is, zo blijkt ook uit een korte inhoudsanalyse van dagbladen”, zo trapt het SCP een open deur in. Waar het volgens het SCP bij het Thomas-theorama vooral om gaat, is dat mensen de werkelijkheid anders beleven dan dat deze objectief is. Mensen gaan in hun gedrag uit van wat ze zelf voor waar houden en scheppen zo een nieuwe werkelijkheid. En wat ze zelf voor waar houden, wordt sterk beïnvloed door het nieuws.
Je zou dus maar een starter zijn op dit moment. Je leest de krant en komt van schrik een week je bed niet meer uit. Of wellicht ben je van plan om te verhuizen naar de grote stad. Wie durft dat nog na het lezen van de vele negatieve artikelen over de huur- en koopmarkt? Straks gaan we allemaal nog geloven dat het rampzalig gesteld is met de woningmarkt. Ondertussen zien we steeds meer mensen een huis kopen, de bouwmarkten floreren weer en de bouwbedrijven kunnen het werk niet aan. Natuurlijk zijn er problemen, maar die kunnen we beter oplossen als we op een objectievere manier naar de situatie kijken. Niet zeuren dus, tijd voor een feestje!
Aflossingsvrij is hard op weg om het woord van het jaar 2018 te worden. Je kunt geen (financiële) nieuwssite aanklikken, of je vindt er een artikel over de aflossingsvrije hypotheek. De hypotheekvorm die tot voor kort super-populair was onder huizenkopers, ligt onder vuur.
Je zou maar jong zijn en op zoek naar een huis. Dat is geen pretje. Afgelopen weken werden er in de media heel wat noodklokken geluid. Starters zijn ontevreden over hun woonsituatie en steeds meer jonge huizenzoekers kunnen geen kant meer op. Soms zijn ze gedwongen om tot in lengte van dagen bij hun ouders te blijven wonen. Kortom, het is een nachtmerrie.
Misschien kunt u het zich nog wel herinneren, de beursgang van internetbedrijf World Online (Wol), maart 2000. In de aanloop ervan was de meest gestelde vraag bij de koffieautomaat op kantoor of op verjaardagsfeestjes. “Heb jij je al ingeschreven op aandelen?” Als je dat nog niet had gedaan, begon het ernstig te jeuken. Je kon natuurlijk niet achterblijven. De belangstelling bij particuliere beleggers voor het aandeel Wol was dan ook gigantisch.
Hoe kun je het gedrag van mensen beïnvloeden? Het antwoord op deze vraag is niet zo ingewikkeld. Goed gedrag moet je belonen en slecht gedrag negeren. Dat blijkt onder andere uit het proefschrift ‘Organisaties conditioneren. De invloed van beloning en straf op werkprestaties’ van Marius Rietdijk, tegenwoordig wetenschappelijk directeur van het Aubrey Daniels Research Institute for Behavior Analysis (ADRIBA) aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Rietdijk baseert zijn conclusie mede op een tweetal experimenten, met een parkiet en werknemers van een printplatenfabriek. Voor zowel mens als dier geldt: een compliment geven, heeft meer resultaat dan een tik op de vingers. Je zou denken dat dit principe dan ook opgaat voor huizenkopers. Niet iedereen denkt er echter zo over.