De verkiezing van Donald Trump tot president van de VS kwam voor vrijwel iedereen als een verrassing. Wat is zijn invloed op de kapitaalmarkt(rente)?
Tegen alle verwachtingen in veroorzaakte de verkiezing van Trump stijgende koersen op de financiële markten. De koers van de Amerikaanse dollar liep op en de obligatierente steeg. De euro zakte even naar 1,0729 dollar: de laagste koers in bijna een jaar.
Extra financiering doet rente stijgen
De plannen van Trump zijn om de economie in eigen land aan te zwengelen met investeringen en belastingverlagingen. Daarom zal de VS de kapitaalmarkt op moeten om een en ander te financieren. Meer vraag naar schuld doet de rente stijgen. Bovendien neemt de kans op inflatie toe. Op de obligatiemarkt voor staatsschulden zie je dezelfde beweging en stijgt de rente. De Amerikaanse 10-jaarsrente stond op 4 november, vóór de verkiezingen, op 1,77 procent. Inmiddels is dat 2,23 procent.
Kopieergedrag
Journalist en econoom Matthijs Bouman plaatst zijn kanttekeningen bij alle verwachtingen rondom rentestijgingen en inflatie. “Op de kapitaalmarkt loopt iedereen achter elkaar aan. Als maar iedereen tegelijk denkt ‘dit is het moment waarop de markt gaat keren’, dan gebeurt dat ook. Het verhaal is nu dat Trump een enorme staatsschuld zal laten ontstaan. Dus dat zal wel stimulerend werken en misschien wel inflatoir zijn. En het zal direct ook zorgen voor een hogere rente, vanwege de vraag naar kapitaal door de Amerikaanse overheid de komende jaren. En dat zal de FED weer aanzetten tot snellere rentestappen. Maar eigenlijk is dit verhaal vrij willekeurig. Je kunt ook redeneren dat als er een handelsoorlog met China begint, dat dat helemaal niet inflatoir is, maar juist zorgt voor een stagnatie van het herstel. Dat de Centrale Bank juist zal stoppen met het nemen van rentestappen. Maar dat is blijkbaar nu niet het verhaal.”
Ook onder Clinton
Andere verklaringen over de invloed van Trump’s beleid komen van VU-econoom Pieter Gautier: “Het kan zijn dat door Trump’s beleid de FED minder onafhankelijk wordt en dat daardoor de inflatieverwachtingen stijgen. Bovendien zal de staatsschuld naar verwachting stijgen. De economie in de VS was echter sowieso bezig met een herstel na de crisis. De bestedingen nemen toe en de werkloosheid is laag. Dan is het logisch dat de FED de rente gaat verhogen. Dat zou onder Clinton ook kunnen gebeuren.”
Belastingverlagingen zwengelen economie niet aan
Bouman heeft zijn twijfels over het stimulerende effect van de belastingverlagingen: “Die zullen niet leiden tot heel veel extra bestedingen. Die belastingverlaging wordt uitgedeeld aan bedrijven en aan rijke Amerikanen. Bedrijven gaan niet meer investeren, omdat ze toevallig een belastingteruggave krijgen. En rijke Amerikanen zullen ook niet meer gaan besteden, doordat ze minder belasting hoeven te betalen. Als je de economie echt wilt aanwakkeren, moet je het geld aan de allerarmsten geven. Dan weet je zeker dat ze iedere extra euro direct zullen uitgeven.”
Oh, die rente! Hij bleef maar dalen en dalen. Af en toe zien we een kleine stijging, zoals afgelopen week. We zoomen in op de hypotheekrente. Hoe komt die tot stand? Wat zijn de belangrijkste factoren voor een stijging of daling?
Begin november 2016 steeg de kapitaalmarktrente met 0,3 procent. Je zou verwachten dat hypotheekverstrekkers de hypotheekrente met hetzelfde percentage zouden laten stijgen. Dat gold wel voor een aantal regiepartijen, maar de drie grootbanken verhoogden slechts met 0,1 procent. Pas eind december steeg de hypotheekrente verder. Waarop baseren de banken hun keuze om verhoging van de kapitaalmarktrente niet (direct) te volgen? Dat vertelt Joppe Smit, senior manager bij IG&H Consulting & Interim.
De afgelopen jaren is de hypotheekmarkt in de VS drastisch veranderd. In 2011 tekenden Wells Fargo, Bank of America en JPMorgan Chase nog voor bijna de helft van alle nieuwe hypotheken. Deze drie grootmachten zijn nog altijd belangrijke spelers, maar is er een eind gekomen aan hun hegemonie: in 2016 waren ze verantwoordelijk voor een vijfde van de nieuwe hypotheekaanvragen.
Met een goede dertig jaar ervaring heeft Pedro Oosthoek, eigenaar van de Hypotheekshop in Etten-Leur, het intermediairsvak stevig zien veranderen. “De boeven zijn we gelukkig kwijt.”